zerkać

  • ukradkiem lub na chwilę kierować gdzieś swój wzrok
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    zmysły


    CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    zwyczaje i zachowania zwierząt

  • synonimy:  kukać
    zawadzać
    • zerkać okiem
    • zerkać do książki
    • zerkać na drzwi, na ekran, na zegarek; na boki
    • zerkać po ludziach, po sobie, po zebranych
    • zerkać przez okno; przez dziurę, przez szparę
    • zerkać spod oka
    • zerkać w lusterko; komuś w oczy
    • zerkać z boku, z ukosa; z ciekawością, z nadzieją, z zainteresowaniem
    • zerkać zza firanki
    • co chwila, czasem, często, dyskretnie, nerwowo, niepewnie, niespokojnie, podejrzliwie, porozumiewawczo, ukradkiem, wciąż zerkać
    • móc zerkać
  • Może później mi pani dokładnie wymieni to wszystko, teraz wolałbym, żeby mówiła pani na temat sprawy - przerwał Artur J., odruchowo zerkając na zegarek.

    źródło: KWSJP: Michał Bielicki: Wigilijna przygoda, Detektyw, 1999, nr 1

    - Skąd je masz?! - zapytała surowo prokuratorskim tonem. - Czy ja jestem na przesłuchaniu, czy we własnym domu? - grał na zwłokę, zerkając po nas niepewnie.

    źródło: KWSJP: Krystyna Nepomucka: Miłość niedoskonała, 1978

    Każda z nas przywiązuje wagę do swojej urody. I nie chodzi o to, że godzinami poszukujemy jakiejś malutkiej zmarszczki, ale przed wyjściem z domu na pewno zerkamy w lustro.

    źródło: KWSJP: U nas w cosmo, Cosmopolitan, 1999, nr 4

    Matka snuła się po mieszkaniu niespokojna, nasłuchiwała hałasów, zerkała zza firanki przez okno.

    źródło: KWSJP: Maria Jarochowska: Najgorsza chwila życia, 1959

    - Stać się wdową po żołnierzu? Byłoby to dla ciebie najlepsze rozwiązanie - cicho mruknęła Julia, zerkając, jakie wrażenie wywrą jej słowa na purpurowej z gniewu Iw.

    źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zerkam
    zerkamy
    2 os. zerkasz
    zerkacie
    3 os. zerka
    zerkają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zerkałem
    +(e)m zerkał
    zerkałam
    +(e)m zerkała
    zerkałom
    +(e)m zerkało
    zerkaliśmy
    +(e)śmy zerkali
    zerkałyśmy
    +(e)śmy zerkały
    2 os. zerkałeś
    +(e)ś zerkał
    zerkałaś
    +(e)ś zerkała
    zerkałoś
    +(e)ś zerkało
    zerkaliście
    +(e)ście zerkali
    zerkałyście
    +(e)ście zerkały
    3 os. zerkał
    zerkała
    zerkało
    zerkali
    zerkały

    bezosobnik: zerkano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę zerkał
    będę zerkać
    będę zerkała
    będę zerkać
    będę zerkało
    będę zerkać
    będziemy zerkali
    będziemy zerkać
    będziemy zerkały
    będziemy zerkać
    2 os. będziesz zerkał
    będziesz zerkać
    będziesz zerkała
    będziesz zerkać
    będziesz zerkało
    będziesz zerkać
    będziecie zerkali
    będziecie zerkać
    będziecie zerkały
    będziecie zerkać
    3 os. będzie zerkał
    będzie zerkać
    będzie zerkała
    będzie zerkać
    będzie zerkało
    będzie zerkać
    będą zerkali
    będą zerkać
    będą zerkały
    będą zerkać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zerkajmy
    2 os. zerkaj
    zerkajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zerkałbym
    bym zerkał
    zerkałabym
    bym zerkała
    zerkałobym
    bym zerkało
    zerkalibyśmy
    byśmy zerkali
    zerkałybyśmy
    byśmy zerkały
    2 os. zerkałbyś
    byś zerkał
    zerkałabyś
    byś zerkała
    zerkałobyś
    byś zerkało
    zerkalibyście
    byście zerkali
    zerkałybyście
    byście zerkały
    3 os. zerkałby
    by zerkał
    zerkałaby
    by zerkała
    zerkałoby
    by zerkało
    zerkaliby
    by zerkali
    zerkałyby
    by zerkały

    bezosobnik: zerkano by

    bezokolicznik: zerkać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: zerkając

    gerundium: zerkanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: zerkający

    odpowiednik aspektowy: zerknąć

  • Rzżywotny + zerkać +
    na KOGO/CO | po KIM/CZYM
    Rzżywotny + zerkać +
    GDZIE
    Rzżywotny + zerkać +
    ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
  • psł. zŕ̥kati > zŕ̥cati (3 palatalizacja tylnojęz.) 'rzucać spojrzenia, spoglądać szybko, ukradkiem'

    Czasownik z przyr. -k- (nadającym odcień pieszczotliwości) od psł. *zьrěti 'patrzeć'.

CHRONOLOGIZACJA:
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2011