Jak korzystać ze słownika?

zasnąć

  • Definicja
    zacząć spać
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  chrapnąć
    ktoś poszedł w kimono
    ktoś/coś poszedł/poszło spać
    usnąć
    zachrapać
    antonimy:  obudzić się
    wybudzić się
  • Połączenia
    • kierowca zasnął, dziecko zasnęło
    • zasnąć na chwilę, na kilkanaście minut, na moment; na krześle, na ławce, na plaży; na lekcji, na służbie
    • zasnąć nad książką; (dopiero) nad ranem
    • zasnąć przy otwartym oknie; przy biurku
    • zasnąć przed telewizorem
    • zasnąć w fotelu, w czyichś ramionach, w samochodzie; w ubraniu
    • zasnąć za kierownicą, za kółkiem
    • zasnąć głęboko, kamiennym snem, mocno, na dobre, spokojnie, twardo; natychmiast; późno, wcześnie; na siedząco, na stojąco
    • zasnąć jak dziecię, jak dziecko, jak kamień, jak niemowlę
    • bać się, nie móc, próbować, usiłować zasnąć
    • zasnąć i spać, zasnąć i śnić, zasnąć i nie obudzić się
  • Cytaty

    Chwila paniki otrzeźwiła mnie jednak zupełnie i uświadomiłem sobie, że teraz już nie zasnę.

    źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002

    Tuż przed zaśnięciem ukazała mu się z natarczywą wyrazistością twarz o gładkich kasztanowatych włosach z grzywką, o okrągłych rumianych policzkach i okrągłych, niebieskich oczach.

    źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1958

    Kiedy szare światło rozmyło cienie i wydobyło z mroku solidne kontury łóżek, zasnęła krótkim, ciężkim snem.

    źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1990

    Znużeni szumem jadącego autobusu wreszcie zasnęliśmy.

    źródło: NKJP: Agnieszka Turska: W krainie nosorożca, Dziennik Polski, 2001-09-15

    Prawdopodobnie kierowca ciężarowego mercedesa zasnął za kierownicą i stracił panowanie nad pojazdem.

    źródło: NKJP: (GM): Zasnął za kierownicą, Dziennik Polski, 2001-08-09
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zasnę
    		 zaśniemy
    2 os. zaśniesz
    		 zaśniecie
    3 os. zaśnie
    		 zasną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zasnąłem
    +(e)m zasnął
    		 zasnęłam
    +(e)m zasnęła
    		 zasnęłom
    +(e)m zasnęło
    		 zasnęliśmy
    +(e)śmy zasnęli
    		 zasnęłyśmy
    +(e)śmy zasnęły
    2 os. zasnąłeś
    +(e)ś zasnął
    		 zasnęłaś
    +(e)ś zasnęła
    		 zasnęłoś
    +(e)ś zasnęło
    		 zasnęliście
    +(e)ście zasnęli
    		 zasnęłyście
    +(e)ście zasnęły
    3 os. zasnął
    		 zasnęła
    		 zasnęło
    		 zasnęli
    		 zasnęły

    bezosobnik: zaśnięto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zaśnijmy
    2 os. zaśnij
    		 zaśnijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zasnąłbym
    bym zasnął
    		 zasnęłabym
    bym zasnęła
    		 zasnęłobym
    bym zasnęło
    		 zasnęlibyśmy
    byśmy zasnęli
    		 zasnęłybyśmy
    byśmy zasnęły
    2 os. zasnąłbyś
    byś zasnął
    		 zasnęłabyś
    byś zasnęła
    		 zasnęłobyś
    byś zasnęło
    		 zasnęlibyście
    byście zasnęli
    		 zasnęłybyście
    byście zasnęły
    3 os. zasnąłby
    by zasnął
    		 zasnęłaby
    by zasnęła
    		 zasnęłoby
    by zasnęło
    		 zasnęliby
    by zasnęli
    		 zasnęłyby
    by zasnęły

    bezosobnik: zaśnięto by

    bezokolicznik: zasnąć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: zasnąwszy

    gerundium: zaśnięcie

  • Składnia
    tylko Rz żywotny + zasnąć + bez ograniczeń
  • Pochodzenie

    Z przedrostkiem za- od dawnego snąć < psł. *sъpnǫti - czasownika z przyrostkiem *-nǫ- od *sъpati; zob. spać

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 30.07.2011