ziewać - Wielki słownik języka polskiego PAN

mimowolnie wykonywać głęboki wdech, otwierając szeroko usta lub pysk

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

ziewać na lekcji, na zebraniu
ziewać z nudów, z niewyspania, ze zmęczenia, ze znużenia
ziewać bez skrępowania, głośno, od ucha do ucha, ostentacyjnie, przeciągle, szeroko, ukradkiem
ziewać jak hipopotam, jak krokodyl, jak smok
chce się komuś ziewać
ziewać i przeciągać się

	Zagraniczny gość księcia ziewał dyskretnie. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Smoliarow przestał ziewać i zupełnie już otrząsnął się z senności. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007
	Obywatel Prącz był człowiekiem starej daty: nie podawał ręki przez stół, zakrywał usta dłonią, kiedy ziewał, i zdejmował okulary słoneczne, kiedy się witał na ulicy, nawet jeśli to groziło dekonspiracją. źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003
	Małpy leniwie ziewały, co rzadko zdarza się im w ciągu dnia, papużki faliste usiadły w stadzie na grzędzie i skuliły się jak przed snem. źródło: NKJP: Małpy ziewały, Dziennik Polski , 1999-08-12
	Rozstawieni na dachu Centrum Kongresowego policyjni strzelcy wyborowi ziewali z nudów. źródło: NKJP: Bitwa pod Wyszehradem, Dziennik Polski, 2000-09-30

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

bezosobnik: ziewano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ziewał będę ziewać	będę ziewała będę ziewać	będę ziewało będę ziewać	będziemy ziewali będziemy ziewać	będziemy ziewały będziemy ziewać
2 os.	będziesz ziewał będziesz ziewać	będziesz ziewała będziesz ziewać	będziesz ziewało będziesz ziewać	będziecie ziewali będziecie ziewać	będziecie ziewały będziecie ziewać
3 os.	będzie ziewał będzie ziewać	będzie ziewała będzie ziewać	będzie ziewało będzie ziewać	będą ziewali będą ziewać	będą ziewały będą ziewać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ziewajmy
2 os.	ziewaj	ziewajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ziewałbym bym ziewał	ziewałabym bym ziewała	ziewałobym bym ziewało	ziewalibyśmy byśmy ziewali	ziewałybyśmy byśmy ziewały
2 os.	ziewałbyś byś ziewał	ziewałabyś byś ziewała	ziewałobyś byś ziewało	ziewalibyście byście ziewali	ziewałybyście byście ziewały
3 os.	ziewałby by ziewał	ziewałaby by ziewała	ziewałoby by ziewało	ziewaliby by ziewali	ziewałyby by ziewały

bezosobnik: ziewano by

bezokolicznik: ziewać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ziewając

gerundium: ziewanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: ziewający

tylko Rz żywotny

+

ziewać

+

psł. *zěvati 'otwierać szeroko usta, pysk wciągając głęboko powietrze, ziewać; otwierać się na całą szerkość, do głębi, ziać'

W etymologicznym związku (poprzez oboczność samogłoski rdzennej *ь : *ě) z psł. *zьjati 'otwierać się, rozwierać się, stać otworem'; zob. ziać