Jak korzystać ze słownika?

nic I

II III

rzeczownik

  • Definicja
    [informuje o tym, że] nie ma czegoś takiego, o czym by można to powiedzieć
  • Noty o użyciu

    Wymaga negacji nadrzędnego czasownika, o ile łączy się z nim bezpośrednio.
    W M. i B. wymaga przymiotnika w dopełniaczu, w pozostałych przypadkach uzgadnia swoją formę z przymiotnikiem.
    Używane także jako odpowiedź na pytanie uzupełnienia.

  • Kwalifikacja tematyczna

    KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    jakość i intensywność

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  guzik z pętelką
    ucho od śledzia
  • Połączenia
    • nic dobrego, dziwnego, nowego, wspólnego
    • nic do zarzucenia, zaoferowania, nic do roboty, nic do niej, niego; nic oprócz tego, niego, jej; nic prócz tego, niego, jej; nic z niego, niej
    • nic poza tym, nim, nią
    • wypowiedź o niczym
    • nieporównywalny z niczym
    • nie chcieć niczego, niczego nie mieć, nie móc niczego, niczego nie musieć, niczego nie podejrzewać, niczego nie potrafić, niczego nie rozumieć, niczego nie udawać, niczego nie ukrywać, niczego nie widzieć, niczego nie zauważyć, niczego nie zmieniać, niczego nie zrobić, niczego nie żałować
    • niczemu się nie dziwić, niczemu nie służyć, niczemu nie być winnym
    • nic nie da, nie mieć nic, nic nie robić, nic nie rozumieć, nic nie słyszeć, nic nie widzieć, nie wiedzieć nic
    • wyjść bez niczego
    • odejść z niczym, z niczym nie kojarzyć, z niczym się nie liczyć, wrócić z niczym, zostać z niczym
    • nie decydować o niczym, mówić o niczym, o niczym nie myśleć, o niczym nie przesądzać, o niczym nie świadczyć, o niczym nie wiedzieć
    • być niczym innym, niczym więcej niż
  • Cytaty

    Nie pisałem mu nic o moich perypetiach z pracą magisterską; po prosto powiadamiałem, że to ja byłem tym informatorem w wojennej korespondencji dotyczącej Parameciów.

    źródło: PWN: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

    Do porannej audycji dodzwania się natychmiast dziesięciu słuchaczy, którzy apelują do starszych ludzi, by załatwiali swoje sprawy poza godzinami szczytu, bo i tak nie mają nic do roboty, albo proszą staruszków o nietarasowanie dróg swoimi okropnymi gratami, bo oni nie mogą dojechać do swoich biur, fabryk i przedsiębiorstw.

    źródło: PWN: Bożena Janicka, Krystyna Janda: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998

    Zatrzymywał się przed witrynami sklepów, żeby dostrzec czyjeś odbicie w szybie, skręcając w inną ulicę, delikatnie oglądał się za siebie, ale niczego nie zauważył.

    źródło: PWN: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1998
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    liczba pojedyncza
    M. nic
    D. nic
    niczego
    D poprz.
    C. niczemu
    B. nic
    N. niczym
    Ms. niczym
    W. -
  • Pochodzenie

    psł. *ničьso

    Współczesna polska forma wywodzi się z wcześniejszego niczso; zob. ni, co

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XIV w., SStp
W postaci: nic(z)s
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY PRZYSŁOWIA POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2024