zmieniać

  • sprawiać, że jakaś osoba lub rzecz staje się inna, lub zastępować ją jakąś inną
  • ATEMATYCZNY

    • zmieniać barwy, brzmienie, charakter, kolor, płeć, rozmiar, skład, strukturę, wartość, wygląd, wysokość, zakres; kierunek, kolejność, położenie, pozycję, trasę, układ; czas, miejsce, oprocentowanie, termin; definicję, nazwę, treść, temat, zapis; dyrektywę, konstytucję, prawo, przepisy, rozporządzenie, uchwałę, ustawę, ustrój; plan, program; decyzję, pogląd, stanowisko, ton, zdanie; reguły, sposób (robienia czegoś), tryb, warunki, zasady; biegi (w samochodzie), kanał (w telewizorze); adres, pracę, siedzibę; ludzi; rzeczywistość, system, sytuację, świat, życie; coś zmienia właściciela; coś niewiele zmienia; nie zmienia faktu, że...
    • ciągle, często, kilkakrotnie, wielokrotnie; nagle, szybko; całkowicie, dowolnie, istotnie, radykalnie, zasadniczo zmieniać
    • zmieniać kogoś/coś jak rękawiczki
    • chcieć, móc, musieć, nie mieć zamiaru, potrafić, próbować, zamierzać; można, trzeba, wolno zmieniać
  • W końcu XIX w. kapitalizm zmienia swe oblicze; od wolnej konkurencji przechodzi do systemu monopolistycznego, a jego dążenia ekspansjonistyczne osiągają punkt szczytowy.

    źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871–1918, 1994

    Droga zmienia kierunek na pn.-zach. i biegnie wśród lasu.

    źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria (red.): Przewodnik po Polsce, 1996

    Pynia wzięła z apteczki watę, wodę utlenioną i zaczęła zmieniać mu opatrunek.

    źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

    Król raz po raz zmieniał ministrów, ale nikt nie mógł zaradzić nieszczęściu.

    źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1946

    XVIII wieku pałac wielokrotnie zmieniał właścicieli.

    źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zmieniam
    zmieniamy
    2 os. zmieniasz
    zmieniacie
    3 os. zmienia
    zmieniają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zmieniałem
    +(e)m zmieniał
    zmieniałam
    +(e)m zmieniała
    zmieniałom
    +(e)m zmieniało
    zmienialiśmy
    +(e)śmy zmieniali
    zmieniałyśmy
    +(e)śmy zmieniały
    2 os. zmieniałeś
    +(e)ś zmieniał
    zmieniałaś
    +(e)ś zmieniała
    zmieniałoś
    +(e)ś zmieniało
    zmienialiście
    +(e)ście zmieniali
    zmieniałyście
    +(e)ście zmieniały
    3 os. zmieniał
    zmieniała
    zmieniało
    zmieniali
    zmieniały

    bezosobnik: zmieniano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę zmieniał
    będę zmieniać
    będę zmieniała
    będę zmieniać
    będę zmieniało
    będę zmieniać
    będziemy zmieniali
    będziemy zmieniać
    będziemy zmieniały
    będziemy zmieniać
    2 os. będziesz zmieniał
    będziesz zmieniać
    będziesz zmieniała
    będziesz zmieniać
    będziesz zmieniało
    będziesz zmieniać
    będziecie zmieniali
    będziecie zmieniać
    będziecie zmieniały
    będziecie zmieniać
    3 os. będzie zmieniał
    będzie zmieniać
    będzie zmieniała
    będzie zmieniać
    będzie zmieniało
    będzie zmieniać
    będą zmieniali
    będą zmieniać
    będą zmieniały
    będą zmieniać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zmieniajmy
    2 os. zmieniaj
    zmieniajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zmieniałbym
    bym zmieniał
    zmieniałabym
    bym zmieniała
    zmieniałobym
    bym zmieniało
    zmienialibyśmy
    byśmy zmieniali
    zmieniałybyśmy
    byśmy zmieniały
    2 os. zmieniałbyś
    byś zmieniał
    zmieniałabyś
    byś zmieniała
    zmieniałobyś
    byś zmieniało
    zmienialibyście
    byście zmieniali
    zmieniałybyście
    byście zmieniały
    3 os. zmieniałby
    by zmieniał
    zmieniałaby
    by zmieniała
    zmieniałoby
    by zmieniało
    zmienialiby
    by zmieniali
    zmieniałyby
    by zmieniały

    bezosobnik: zmieniano by

    bezokolicznik: zmieniać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: zmieniając

    gerundium: zmienianie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: zmieniający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: zmieniany

    odpowiednik aspektowy: zmienić

  • bez ograniczeń + zmieniać +
    KOGO/CO
  • Zob. mienić (się) (< psł. *měna 'zmiana, zamiana')